Moda endüstrisinin öncelikli hedef kitlesi kadınlar olagelmiştir. Erkeklerin etek, kaftan giydiği eski dönemleri bilmem ama son elli senede kadın giyimi sürekli değişirken erkek giyimi görece aynı kaldı. Kravat merkezli resmi giyimde gömlek, ceket ve pantolonlarda paçalar ve yakalar bi daraldı bi genişledi ama esas itibariyle dedelerimizle aynı şeyleri giydik durduk. Spor giyimde de bluejean ve mont devrimini şort, kazak ve tshirt ile tamamladık. Orada da paçalar bi daralıp bi genişledi ama ana duruş pek değişmedi. Dedemizi aşsak da babamızdan pek ayrışamadık.
Uzun yıllar boyunca modacılar çok şeyler denediler erkeklerdeki kalıpları yıkmak için. Defilelerde cesur denemelerini, bize komik gelen erkek kıyafetlerini görüp “bu modacılar hiç pes etmeyecek walla” dedik durduk. Gerçekten de pes etmediler ve sabırlarının ödülünü birkaç yıldır almaya başladılar. Artık günümüz genç erkekleri çok sıra dışı şeyler deniyor. Sokaklarda hayretler içinde bakıyor ve sonra da “acaba böyle bir şey alsam mı?” diye düşünüyor bizim nesil. Aldığımız da oluyor arada.
Özetle erkekliğe dair önyargıların kırıldığı bir dönemden geçiyoruz ve bu durum Türkiye hazır giyim sektörü için önemli fırsatlar sunuyor. Önerim şudur; Batıda gelişen trendleri ve konseptleri takip etmek yerine, bazı girişimcilerimiz dünya erkek giyimini yönlendirecek cesur girişimlerde bulunmalı.
Örnek:
Erkek çantası; Erkekler valiz, iş çantası ve spor çanta kullanıyor ama bunların hepsi ihtiyaca bağlı durumlar. Sırt çantası taşıyan bir azınlık dışında düzenli günlük çanta kullanımı yok gibi. Birkaç sene önce yaptığımız bir araştırmada günlük erkek çantaları pazarı günlük kadın çantaları pazarının on ikide biri kadardı. Bir dönem erkekler arasında popüler olan portföy çantalar Burhan Altıntop tarafından demode edilmiş, “free bag” kullanımının da modası geçmiştir. Ancak öte yandan, erkeklerin taşımak zorunda olduğu malzemeler zamanla artış göstermiştir. Eskiden beri cebimizde olan cüzdan, sigara, çakmak dışında artık bir veya iki cep telefonu, şarj, araba anahtarı, güneş gözlüğü vb şeyler de taşımaya başladık. Yani erkeklerin artık günlük çantaya daha fazla ihtiyacı var ama kullanmamakta ısrar ediyorlar çünkü mevcut “saplı” tasarımlar feminen. Burada yeni bir maskülen çanta konseptinin çalışabileceğini düşünüyorum. Detayları burada açıklamam zor tabii ki.
İç çamaşırı; On yıllardır marka araştırmaları yaparız. Görünen o ki artık dondurmadan otomobile, spor ayakkabıdan şampuana her alanda müşteri memnuniyeti yaratmış çok sayıda marka var. Şu an tüketicilerin güvenerek alıp, severek kullandığı bir marka olmayan nadir alanlardan biri de erkek iç giyimidir. Etraftaki markalara bir bakın; Biri babamın zamanından kalma ve hala aynı kalıplarda aynı ürünleri yapıp duruyor. Diğeri ataklar yapıp geri çekilmiş, sessiz ve heyecansız. Bir başkası işi butik mağazacılığa çevirmiş, eski sadık müşterilerine satış yapıp günü kurtarıyor. Yani erkekler on yıllardır aynı çamaşırları giyip duruyor ama o dönemden bu yana çok şey değişti. Artık ergonomi denen bir şey var. Kumaş teknolojileri çok gelişti. Filan.
Özetle önerim şudur; Bizim tüketicinin vücut oranları ve talepleri bilimsel olarak ölçülecek ve onlara uygun kalıplar geliştirilecek. Üstüne terletmeyen, dayanıklı ve yumuşak, nötron tutuşu yüksek kumaşlarla seriler geliştirilecek, bunlar kodlanacak ve ciddi şekilde pazarlanacak.
Buna paralel yapılması gereken bir çalışma da ayakkabı alanında olabilir. Bizim ayakkabı endüstrisi bildiğim kadarıyla hala Avrupa kaynaklı kalıplar kullanıyor. Halbuki Türk tipi ayakların daha geniş-taraklı olduğu söylenir. Son dönemde Türk tipi ayak ergonomi çalışması yaptırıp buna uygun kalıplarla üretime geçen biri oldu mu bilmiyorum. Varsa kusura bakmasın ama bize hiç duyurmadı bunu.
Son olarak da biraz hayal kuralım; Ceket, gömlek, kravat, jean bize batıdan geldi. Peki biz batıya, daha doğrusu dünyaya yeni bir konsept sunamaz mıyız? Zor görünüyor ama denemeye değer. İş, bir Elon Musk kafası bulmaya bakar.
Aklımdan geçen şudur; Erkek gömlek ve ceketleri geçmişte kravat referanslı, yani ona uygun olarak tasarlandı. Açıkçası ben de beş sene öncesine kadar her gün kravat taktım. Şimdilerde hiç modası kalmadı. Ama gömleklerimiz aynı. Öte yandan gençler gömlekleri pantolon içine sokmuyor artık. Yeni bir devrimci bakışla yeni bir “gömlek” modeline ihtiyaç var bence. Pantolon da öyle. Son on senede giderek daraldı ve neredeyse bacaklara yapıştı ama şimdilerde bir de aşırı bol, şalvar gibi pantolonlar görüyoruz. Eee şalvar bu topraklara ait bir şey değil miydi? Bunun modern versiyonunu biz yapamaz mıyız?
Evet, hazır giyim sektörü sözüm size. Biraz cesaretle yapacak çok şey var. Erkekler artık bildiğiniz gibi değil. Gelin yirmi birinci yüzyılın kıyafet devrimini biz yapalım.